Stres, napięcie, chroniczne rozdrażnienie czy poirytowanie mogą z czasem wyzwalać zespół reakcji psychiczno-somatycznych nazywanych nerwicą. W psychopatologii istnieje szereg zjawisk i kategorii, które można opisywać jako szeroko rozumiane zaburzenia nerwicowe. Nieleczony lęk i fakt, że jego przyczyny pozostają nieuświadomione, często przekształca się w rozmaite fobie. Te z kolei, powodują poważne ograniczenia życiowe, lęk przed lękiem, co tylko potęguje uczucie ciągłego napięcia i nasilonego dyskomfortu. Podobne uczucia, zamknięcia w kręgu nieznośnych, tutaj przymusowych objawów przeżywa osoba dotknięta nerwicą obsesyjno-kompulsywną. Gdy objawy opanowują pacjenta, jest on atakowany przez obsesyjne myśli. Czasami też czuje się zmuszony do powtarzania ciągłych, natrętnych, rytualnych czynności. Ich wykonanie na chwilę przynosi ulgę, a przy „następnej okazji” pacjent znów staje się ich niewolnikiem.
Zaburzeniom nerwicowym bardzo często towarzyszą intensywne objawy wegetatywne, np.: przyśpieszone bicie serca, uczucie duszności, drżenie kończyn, palpitacje, czerwienienie się, wzmożone pocenie. To wszystko bywa mylnie interpretowane przez pacjentów jako przejawy choroby somatycznej. Tu powstaje pytanie „jak leczyć nerwicę?”. Powszechną praktyką jest zgłaszanie się w pierwszej kolejności do lekarzy wszelakich specjalności, w poszukiwaniu diagnozy, zanim ostatecznie Pacjent trafi do psychologa bądź psychiatry. Nawet wtedy, mimo wykonanych wcześniej licznych badań i konsultacji, wykluczających podłoże somatyczne objawów, pacjenci z nerwicą dość często odczuwają opór przed uznaniem psychologicznych przyczyn swoich objawów nerwicowych. W pewnym sensie jest to zrozumiałe ponieważ dynamika tego problemu ma niejako za zadanie „nie dopuścić” do uświadomienia sobie treści, które zostały wcześniej wyparte do nieświadomości. Dzieje się tak właśnie dlatego, że budziły ogromny lęk. Część pracy terapeutycznej związana jest zatem z uświadomieniem sobie własnego oporu.
Myśląc o tym, kto skutecznie leczy nerwicę, należy myśleć o całym zespole specjalistów. Począwszy od lekarza pierwszego kontaktu, który skieruje do odpowiednich specjalistów, kardiologa, gastrologa, którzy mogliby wykluczyć medyczne podłoże objawów. Wtedy lekarz może skierować pacjenta na konsultację do psychologa bądź psychiatry i ten pokieruje dalszym leczeniem. Zdarza się dość często, że pacjenci są chronicznie leczeni somatycznie, objawowo, a przyczyny leżą w psychice. Dotyczy to szczególnie takich diagnoz, jak: nerwica serca, nerwica żołądka, nerwica seksualna ale też dość powszechna nerwica lękowa. Z czasem, wskutek wzmożonego, chronicznego lękowego przeżywania, organizm realnie zaczyna chorować kardiologicznie czy gastrologicznie. Uruchamia się więc mechanizm błędnego koła, który jeszcze bardziej komplikuje możliwość wydobycia się z problemu. Współczesne firmy farmaceutyczne oferują jako „sposoby na nerwicę” szereg suplementów czy też promują zioła na nerwicę. Należy pamiętać, że nawet jeśli część tych środków ma badania kliniczne, potwierdzające skuteczność działania uspokajającego, to jest to wciąż tylko leczenie wspomagające wobec podstawowego, które powinno koncentrować się na przyczynach choroby. Wyleczyć nerwicę oznacza, uświadomić sobie i zrozumieć wewnątrzpsychiczne siły, pragnienia, popędy czy lęki, które nami z nieświadomości kierują, zintegrować różne aspekty naszej osobowości i wypracować zdrowsze mechanizmy obronne.
Zgodnie z obecną klasyfikacją Światowej Organizacji Zdrowia nerwice to cały szereg rozpoznań, zawartych w zbiorze tzw Zaburzeń nerwicowych, związanych ze stresem i pod postacią somatyczną. Do najpowszechniej diagnozowanych należą wszelkiego rodzaju fobie, w tym głównie agorafobia, klaustrofobia czy fobie społeczne. Podobnie szerokim problemem są zaburzenia lękowe, gdzie najczęściej spotykamy lęk napadowy, zaburzenie lękowe uogólnione czy nerwice lękowo – depresyjną. Stosunkowo trudną do leczenia jest tzw nerwica natręctw czy inaczej zaburzenia obsesyjno – kompulsyjne. Ci pacjenci, mający zaburzenia nerwicowe, objawiające się różnymi objawami lękowymi w reakcji na odczuwanie impulsów z ciała będą diagnozowani , jako nerwice pod postacią somatyczną. Tutaj będziemy nerwicę serca, nerwicę przewodu pokarmowego, w tym np nerwica żołądka i nerwica jelit. Również reakcje nerwicowe skupione wokół układu oddechowego czy moczowo-płciowego, gdzie sytuują się nerwice pęcherza czy nerwica seksualna.