Dlaczego zabawa?

Zabawa jest tak samo ważnym aspektem ludzkiego życia, jak miłość i praca. Jest przyjemnością, która podnosi na duchu i rozjaśnia nasze podejście do życia. Umożliwia wyrażanie siebie, samopoznanie, rozwijanie własnego potencjału oraz poczucie własnej skuteczności i samokontroli. Uwalnia stres i poczucie nudy, łączy ludzi w sposób pozytywny, stymuluje kreatywne myślenie i eksplorację, reguluje emocje i zwiększa poczucie pewności siebie. Pozwala na praktykowanie umiejętności i ról potrzebnych do przetrwania. Sprzyja efektywnej nauce i rozwojowi.

Dlaczego Play Therapy?

Z uwagi na to, że dzieci wciąż rozwijają się pod względem poznawczym i emocjonalnym, werbalne wyrażanie siebie jest dla nich skomplikowane. Jest im niezwykle trudno zrozumieć, co czują i czego doświadczają w danym momencie. W większości przypadków po prostu nie są w stanie dać znać rodzicom, że potrzebują pomocy. Poza tym dzieci są zorientowane na działanie, dlatego też wyrażają swój świat wewnętrzny poprzez zachowanie. Nie ma lepszej metody terapeutycznej skierowanej do dzieci, która w tak odpowiedni sposób uwzględniałaby naturalne potrzeby oraz etapy rozwojowe dziecka, jak play therapy. Psychoterapeuci dziecięcy strategicznie wykorzystują play therapy, aby pomóc dzieciom w radzeniu sobie z tym, co je nurtuje– zwłaszcza wtedy, gdy wyrażanie myśli i emocji za pomocą języka zawodzi. W takich sytuacjach zabawki grają rolę słów dzieci, a zabawa jest ich językiem. Poprzez play therapyterapeuci pomagają dzieciom nauczyć się zachowań adaptacyjnych, które są potrzebne do elastycznego poruszania się w życiu. W trakcie procesu terapeutycznego rozwija się pozytywna relacja pomiędzy dzieckiem i terapeutą; dostarcza ona korektywnego doświadczenia emocjonalnego.  Zabawa z jednej strony sprzyja wytworzeniu bezpiecznego dystansu psychologicznego do problemu, a z drugiej – ułatwia odpowiednią ekspresję myśli i uczuć. Play therapyumożliwia wgląd w życie mentalne dziecka oraz pomaga rozwiązać wewnętrzne konflikty i dysfunkcyjny sposób myślenia.

Jak działa Play Therapy?

Play therapyjest teoretycznie uwarunkowanym podejściem w terapii psychologicznej dzieci, który rozpoznaje ich naturalne procesy – zarówno komunikatywne, jak i edukacyjne. Metoda ta sprawdza się zwłaszcza w pracy z dziećmi w wieku 3 – 12 lat. Adresowana jest do dzieci, które mają kłopot w adekwatnym do sytuacji wyrażaniu własnych emocji, przejawiają różne trudności wychowawcze czy też manifestują zachowania nadmiernie agresywne bądź wycofujące się. Badania potwierdzają jej efektywność szczególnie w przypadku tych pacjentów, których problemy są związane z takimi sytuacjami, jak rozwód, śmierć, zmiana miejsca zamieszkania, chroniczna choroba, fizyczne i seksualne molestowanie, przemoc w rodzinie, klęski żywiołowe, ADHD, depresja, lęki, fobie, niskie poczucie własnej wartości, trudności z regulacją emocjonalną. Sesje play therapy trwają od 30 do 50 minut i odbywają się zwykle raz w tygodniu. Badania sugerują, że potrzeba około dwudziestu sesji, aby rozwiązać problem dziecka. Jednak rozwiązywanie bardziej skomplikowanych problemów może trwać dłużej. Z drugiej strony są też dzieci, które potrzebują mniej czasu, aby poradzić sobie ze swoimi wyzwaniami.

Dzieci są skierowywane na play therapy, aby rozwiązać swoje problemy. Bardzo często na tym etapie zużyły już swoje narzędzia do ich rozwiązania. Wyrażając swój świat wewnętrzny poprzez zachowania, zaczynają odreagowywać, pokazując co czują, ponieważ trudno im o tym mówić słowami. To jest czas, kiedy rodzice i nauczyciele zaczynają zauważać symptomy, takie jak: płacz, lęki, fobie, kompulsywne zachowania, oznaki depresji, niechęć do współpracy, gniew i agresja, niechęć uczęszczania do szkoły, niskie oceny, trudności w nawiązywaniu kontaktów  i bliższych relacji z rówieśnikami, problemy ze snem czy jedzeniem, dolegliwości natury fizycznej itd. Wyszkoleni psychoterapeuci wykorzystują play therapy, aby rozpoznać źródło problemu i zrozumieć zabawę dziecka. Obserwacje podczas sesji są następnie wykorzystywane w późniejszym procesie radzenia sobie dziecka z trudnymi emocjami i w trakcie odnajdywania rozwiązań dla zaistniałych problemów. Terapia przez zabawę daje małym klientom bezpieczną przestrzeń do eksplorowania poczucia samokontroli. Próbując różnych zabawek w gabinecie, mali klienci uczą się tego, co lubią; rozpoznają też to, co nie sprawia im przyjemności. Mogą także przeciwstawiać się z góry przyjętym ideom – i to niezależnie od tego, czy są one przez nich tworzone, czy też wpojone przez innych; identyfikują, w czym są , a w czym nie są dobre. Mają wreszcie możliwość wypróbowywania różnych zachowań, których – jako ryzykownych – nie podejmowałyby w innych okolicznościach niż sesja. Proces współpracy i bezwarunkowa, pozytywna akceptacja terapeuty pozwalają dziecku dokonywać wyborów i stać się swoim własnym przewodnikiem. W play therapydzieci uczą się nie tylko rozpoznawać, ale też  odrzucać zachowania obronne, które wykształciły, aby ukryć dotkliwe aspekty siebie. Próbują odgrywać role, odkrywać, jak to jest, kiedy ma się kontrolę, integrować to, co jest przydatne ale też pozbywać się tego, czego nie potrzebują. Siła samopoznania – to duża zaleta terapii przez zabawę. Trudno uwierzyć, że play therapymoże mieć tak duży wpływ, tak skuteczne oddziaływanie. A jednak tak się dzieje – dzięki zabawie mali klienci mogą bowiem nie tylko badać siebie, ale i odkrywać wzorce powtarzających się błędów i ograniczeń.

Czy Play Therapy angażuje rodzinę?

Rola rodziny w procesie pracy terapeutycznej z dzieckiem jest niezwykle ważna. Trzeba przy tym podkreślić, że interakcja pomiędzy dzieckiem a rodziną jest bardzo złożona. Zachowania dziecka mogą wskazywać na problemy rodzinne. Z drugiej strony – rodzina może odczuwać stres w związku z problemami dziecka. Dzieci i rodziny zdrowieją szybciej, gdy dochodzi do współpracy. Psychoterapeuta podejmuje decyzję o tym jak zaangażować rodzinę w terapię, ponieważ regularna komunikacja z rodziną jest nieodzowna do rozwiązania problemów i monitorowania postępu.

Kto może praktykować Play Therapy?

Posiadanie zabawek w gabinecie terapeutycznym lub zachęcanie klientów do rysowania lub zabawy z klockami podczas rozmowy z psychoterapeutą – nie jest jeszcze play therapy. ​​Praktykujący terapię przez zabawępowinni bowiem przejść odpowiednie kilkuletnie szkolenie oraz zdobyć, pod kierunkiem superwizora specjalisty, doświadczenie kliniczne, aby w pełni wykorzystać kompetencje   w dziedzinie tej specjalizacji przed użyciem jej w praktyce. Umiejętności, kompetencje i wymagane do podjęcia pediatrycznej pracy psychoterapeutycznej wykształcenie potwierdza stosowny certyfikat – Registered Play Therapist.

W naszej poradni metodą ta pracuje psycholog Joanna Babińska – certyfikowany terapeuta Play Therapy.